Kluczem do najnowszego cyklu Agnieszki Zawiszy „opowieści orfickich” pokazywanego nie dalej niż dwa miesiące temu w Centrum Le Corbusiera w Firminy, a obecnie prezentowanego w Galerii DIAL, jest kolor.

Estetyka Centrum Le Corbusiera - intensywnie niebieskie i żółte ściany - skłoniła artystkę do namalowania cyklu czarnych obrazów z kilkoma szmaragdowymi i amarantowymi akcentami. Agnieszka znana jest ze swoich nasyconych i głębokich barw, emanujących jakby z wnętrza obrazu. Tu jednak wycisza paletę. Jakby wbrew własnemu temperamentowi maluje gęstą czarną pastą. Tworzy zarazem widzialne i niewidzialne.

Podwójny wymiar rzeczywistości manifestuje swoją konieczność, bo malarka snuje opowieść o tragicznej podróży Orfeusza do Hadesu. Wyprawę do krainy cieni po ukochaną Eurydykę zakończy dramat. Podczas wyprowadzania cienia żony Orfeusz ulegnie pokusie i mimo zakazu, odwróci się by raz jeden na nią spojrzeć. Eurydyka bezpowrotnie zniknie wówczas w zaświatach, a oszalały z rozpaczy Orfeusz zginie rozszarpany przez bachantki.

Poprzez aluzję, niedopowiedzenie, wyimek pejzażu widz podgląda fragmenty historii. Widzimy łódź Charona, mroczne wnętrze ziemi, infernalne struktury, a także złote tabliczki orfickiej „księgi umarłych”. Przedmiot stanowi tu formę na granicy abstrakcji. Traci swoją przedmiotowość aż do całkowitego zaniknięcia. Wciąż zdajemy sobie jednak sprawę, że oglądamy pejzaże.

Krajobrazy bardzo różnią się między sobą. Są odmienne nie tylko w strukturze barwnej - od głębokich impastowych czerni, poprzez srebrzyste biele i szarości, do chłodnych zieleni i ostrych różów, ale również w ewokowanych nastrojach. Ciemne obrazy pełne ciszy i bezruchu wywierają wrażenie narastającego niepokoju. Inne o intensywnych kolorach - tętnią życiem. Artystka wprowadza rozległe, nasycone jedną barwą płaszczyzny. Czasami stara się sprawdzić możliwości malarskie jednego koloru, buduje obrazy wyłącznie przy pomocy czerni lub złota.

Cykl orficki to dojrzała podróż artystki do wnętrza. Piękno zewnętrzne schodzi na dalszy plan. Ważniejsze staje się odgadnięcie struktury rzeczywistości. Odsłonięcie jej wielowymiarowości i tajemnicy. Uwaga artystki zawęża się do pierwszych wrażeń - światła i mroku, powietrza i ziemi. W akordach złota, w rytmach gęstej impastowej materii, w pauzach czerni dostrzec można pewną muzyczność. Przypomina to kod dźwiękowy pochodzący z innego wymiaru świata, ze sfery snu.

Kurator wystawy: Katarzyna Haber

Wernisaż: 15 lutego 2024 godz. 19.00

Wystawa: 16.02 - 28.02.2024